İş kazaları, çalışanların sağlığını ve iş güvenliğini doğrudan etkileyen kritik olaylardır. Bu tür kazalar meydana geldiğinde, işverenlerin ve çalışanların yasal yükümlülükleri bulunmaktadır. “İş kazası bildirimi” süreci, hem hukuki sorunların önlenmesi hem de çalışanların haklarının korunması için büyük önem taşır. Peki, iş kazası bildirimi nasıl yapılır ve hangi kurallara uyulmalıdır?
İş Kazası Nedir?
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu‘na göre, iş kazası; işyerinde veya işin yürütümü sırasında meydana gelen, çalışana fiziksel ya da ruhsal zarar veren olaylardır. Örneğin:
- İşyerinde bir makine arızası nedeniyle yaralanma,
- Servis aracında geçirilen trafik kazası,
- İşle ilgili bir faaliyet sırasında meydana gelen düşme gibi durumlar iş kazası kapsamında değerlendirilir.
İş Kazası Bildirimi Yasal Süreleri
İş kazası bildiriminin zamanında yapılması, hem işverenin hem de çalışanın yasal sorumluluklarını yerine getirmesi açısından kritik öneme sahiptir. İş kazası bildirim süresi:
- İşveren İçin:
- İş kazası, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmelidir.
- Çalışan İçin:
- Çalışan, kazayı işverene derhal bildirmekle yükümlüdür.
Bu sürelerin ihlali durumunda, işverenlere idari para cezaları uygulanabilir.
İş Kazası Bildirim Süreci
- Kazanın Belirlenmesi ve İlk Müdahale:
- Kazanın gerçekleştiği anda, ilk yardım önlemleri alınmalı ve çalışan güvenli bir yere taşınmalıdır.
- Kaza Tespit Tutanağı Hazırlama:
- İşyerinde yetkililer tarafından olayın detaylarını içeren bir kaza tespit tutanağı hazırlanmalıdır.
- SGK’ya Bildirim:
- E-Devlet ya da SGK’nın online sistemleri üzerinden iş kazası bildirimi yapılmalıdır. Bildirimde şu bilgiler yer almalıdır:
- Kaza tarihi, saati ve yeri,
- Çalışanın kimlik bilgileri,
- Kaza nedeni ve detayları.
- E-Devlet ya da SGK’nın online sistemleri üzerinden iş kazası bildirimi yapılmalıdır. Bildirimde şu bilgiler yer almalıdır:
- İş Müfettişine Raporlama:
- Gerekli durumlarda, iş müfettişleri tarafından inceleme başlatılır ve detaylı rapor hazırlanır.
İşverenin Sorumlulukları
- Risk Analizi ve Önlemler: İşveren, kazaların önlenmesi için düzenli olarak risk analizi yapmalı ve gerekli güvenlik önlemlerini almalıdır.
- Eğitim ve Bilgilendirme: Çalışanlara düzenli olarak iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri verilmelidir.
- Sağlık Hizmetleri Sağlama: İş kazası sonrasında çalışanın sağlık hizmetlerine erişimi sağlanmalıdır.
Çalışanın Hakları
- Tedavi ve Rehabilitasyon: Çalışan, SGK tarafından karşılanan tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanabilir.
- Geçici İş Göremezlik Ödeneği: Kazadan dolayı çalışamayacak durumda olan çalışan, SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alabilir.
- Tazminat Talebi: Çalışan, işverenin ihmalinin bulunduğu durumlarda maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
İş Kazalarının Önlenmesi İçin Öneriler
- Çalışanlara düzenli eğitimler verilmelidir.
- İşyerinde kullanılan ekipmanlar periyodik olarak kontrol edilmelidir.
- İş sağlığı ve güvenliği uzmanları tarafından sürekli denetimler yapılmalıdır.
Sonuç
İş kazası bildirimi, hem işverenin hem de çalışanın yasal hak ve sorumluluklarını yerine getirmesi için gereklidir. Yasal sürelerin aşılmaması, doğru bildirimlerin yapılması ve iş sağlığı güvenliği önlemlerine uyulması, iş kazalarının olumsuz etkilerini en aza indirir. Medisa OSGB olarak, iş güvenliği alanında uzman ekibimizle iş kazalarını önlemeye yönelik hizmetler sunuyoruz. Daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
